Sau đụng độ nguy hiểm, Mỹ cáo buộc sự 'hung hăng' của quân đội Trung Quốc

Vụ việc xảy ra khi hai nước đổ lỗi cho nhau vì không tổ chức đối thoại về quân sự - trong đó hai bên bất đồng về mọi thứ, từ thương mại tới vấn đề Đài Loan, cuộc tấn công của Nga vào Ukraine - và có thể làm tăng khả năng đối đầu trong tương lai.

Vụ việc này cũng xảy ra sau biến cố ngày 26/5 - khi một máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã thực hiện việc mà Mỹ gọi là thao tác 'gây hấn không cần thiết' gần một máy bay quân sự Mỹ trên Biển Đông, trong không phận quốc tế.

"Đáng buồn, đây chỉ là một phần trong sự hung hăng ngày càng tăng của Quân đội Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) mà chúng tôi đang phải giải quyết, và chúng tôi đã chuẩn bị để giải quyết vấn đề này," phát ngôn viên Nhà Trắng John Kirby nói với các phóng viên trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng trở nên tồi tệ.

"Không bao lâu nữa sẽ có người bị thương." ông Kirby nói. "Sẽ chẳng tốn nhiều thời gian để xảy ra sai sót trong phán đoán hay phạm một lỗi nào đó."

Tại Bắc Kinh, ông Uông Văn Bân, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nói rằng "các biện pháp mà quân đội Trung Quốc thực hiện hoàn toàn hợp lý, hợp pháp, chuyên nghiệp và an toàn."

Ông Kirby nói rằng Mỹ sẽ tiếp tục bảo vệ quyền tự do hàng hải trên không và trên biển.

"Tôi chắc chắn muốn nghe Bắc Kinh biện minh cho những gì họ đang làm," ông Kirby nói. "Các vụ đối đầu trên không và trên biển luôn diễn ra. Chúng ta làm điều đó. Điều khác biệt ở đây là… khi chúng ta cảm thấy cần phải làm điều đó, nó được thực hiện một cách chuyên nghiệp."

Ông Kirby nói rằng nếu Trung Quốc muốn truyền đi thông điệp rằng Mỹ không được đón nhận trong khu vực này hoặc rằng họ muốn máy bay và tàu của Mỹ ngừng đi lại trong khu vực này để ủng hộ luật pháp quốc tế, họ sẽ không có điều mà họ muốn.

"Điều đó sẽ không xảy ra," ông Kirby nói.

Bất chấp căng thẳng gia tăng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel nói rằng chính quyền của Tổng thống Biden 'muốn tiếp tục có mối quan hệ có thể dự đoán được với CHND Trung Hoa."

"Tổng thống Biden đã nói rõ rằng chúng tôi không tìm kiếm bất cứ một cái gì như Chiến tranh lạnh, và sự cạnh tranh của chúng tôi không nên trở thành cuộc xung đột," ông Patel nói với các phóng viên.

Quân đội Mỹ cho hay tàu khu trục Mỹ Chung-Hoon và tàu khu trục Canada Montreal đang tiến hành một cuộc quá cảnh 'thường lệ' ở eo biển này vào hôm 3/6 khi một tàu Trung Quốc cắt ngang trước mặt tàu Mỹ, trong khoảng cách chỉ 137 mét.

Video do Hải quân Mỹ phát đi cho thấy tàu Trung Quốc được thấy đang băng ngang đường của Chung-Hoon tại vùng biển tĩnh lặng. Tàu Chung-hoon không thay đổi hướng đi.

"Mỹ đã gây rối và khiêu khích trước, trong khi Trung Quốc giải quyết vấn đề này theo quy định của luật pháp," ông Uông nói trong một cuộc họp báo hôm 5/6.

Một số nhà phân tích độc lập cho rằng xung đột mới nhất cho thấy một sự thay đổi chiến thuật hung hăng hơn của Trung Quốc trước cái mà nước này cho là một sự lấn lướt của Hoa Kỳ và các đồng minh. Nhưng quan chức Mỹ đã nói về tư thế đối đầu hung hăng hơn của quân đội Trung Quốc ít nhất là trong một năm qua.

"Trung Quốc chỉ làm gia tăng các cơ hội tính toán sai lầm - có thể kể đến như tàu và máy bay vô tình va chạm - điều này có thể dẫn đến xung đột có vũ trang" ông Derek Grossman, nhà phân tích quốc phòng tại RAND Corporation, một viện nghiên cứu Mỹ, cho biết.

Năm 2001, một máy bay do thám của Mỹ đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống đảo Hải Nam của Trung Quốc sau khi va chạm với một máy bay chiến đấu Trung Quốc, khiến một phi công thiệt mạng.