Hậu quả toàn cầu từ cuộc khủng hoảng trong Quốc hội Hoa Kỳ
5 tháng 10 nâm 2023
BBC
Hậu quả từ cuộc khủng hoảng ở Hạ viện Mỹ có thể lan đến tận chiến trường Ukraine
Một ngày sau cuộc bỏ phiếu mang tính lịch sử khiến Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy bị bãi nhiệm và Hạ viện Mỹ rơi vào bế tắc, chưa có một giải pháp rõ ràng nào để giải quyết cuộc khủng hoảng.
Hạ viện Mỹ đang trong thời gian nghỉ cho đến ít nhất tuần sau, khi một số nhà lập pháp từ Đảng Cộng hòa đang công khai hoặc mang tính cá nhân bày tỏ mong muốn cho vị trí cấp cao.
Hậu quả từ cuộc nổi dậy từ thành phần những người theo phe bảo thủ theo đường lối cứng rắn, tuy thế, đang trở nên rõ ràng hơn - và sẽ có lẽ được cảm nhận được trong nền kinh tế Mỹ và trên chiến trường Ukraine.
Hãy nhìn sâu vào hai vấn đề lớn nhất này:
Viện trợ cho Ukraine gặp rủi ro
Chính quyền Biden đã đưa ra cảnh báo trong những tuần qua là khoản tiền do Quốc hội Mỹ phân bổ dành cho viện trợ cho Ukraine trong cuộc chiến tranh đã gần như cạn kiệt.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, Jake Sullivan đưa ra dự báo về "một quy mô gián đoạn ngày càng nghiêm trọng" từ đầu tháng 10 nếu Quốc hội không thông qua thêm hàng chục tỷ USD cho những tháng còn lại trong năm nay.
Chịu áp lực từ các thành viên cánh hữu trong Hạ viện - cùng những người theo phe bảo thủ đã lật đổ ông McCarthy vào hôm thứ Ba - các khoản viện trợ bổ sung này đã không được thông qua.
Hiện nay, khi ông McCarthy đã bị 'bay chức', khả năng về một khoản viện trợ mới ngay lập tức - có thể sớm xuất hiện vào bất kỳ lúc nào - dường như đã bị suy giảm đáng kể.
Hạ viện Mỹ sẽ không thể làm được bất kỳ chuyện gì đáng kể cho đến khi một tân chủ tịch được bầu lên. Vào thời điểm này, thời gian sớm nhất khả năng này có thể xảy ra là vào giữa tuần tới.
Hơn nữa, bất kỳ ai đảm đương chức vụ này sẽ ít nhất chịu cùng áp lực giống nhau - và đối mặt với cùng các thế tiến thoái lưỡng nan - cũng như chính ông McCarthy.
Chính quyền Biden đang ra sức tìm cách khác để hậu thuẫn cho Ukraine, như chuyển giao vũ khí được thu giữ từ Iran. Ông Biden công bố hôm thứ Tư 04/10 là ông sẽ có một bài "phát biểu quan trọng" về nhu cầu viện trợ cho Ukraine.
Ông ấy cũng ra dấu về những lựa chọn khác hiện có.
"Chúng ta có thể hậu thuẫn cho Ukraine trong khoản tài chính tiếp theo mà chúng ta cần," ông nói. "Và có những cách khác để chúng ta có thể tìm nguồn tiền để thực hiện điều này, nhưng tôi sẽ không bàn đến vấn đề đó lúc này."
Ông ấy có thể đang đề cập đến một quy trình trong quốc hội hiếm khi được sử dụng, để vượt qua giới lãnh đạo của phe Cộng hòa trong Hạ viện Mỹ và đưa vấn đề viện trợ cho Ukraine ra bỏ phiếu.
Thậm chí dù vấp phải một số sự phản đối từ phe Cộng hòa, Biden cũng chỉ ra rằng thế đa số trong Hạ viện, cũng như Thượng viện giúp cho sự hậu thuẫn tiếp tục dành cho Ukraine. Con đường để có một dự luật nằm trên bàn tổng thống, tuy nhiên, lại dần trở nên khó khăn hơn trước.
Khả năng chính phủ đóng cửa
Nguyên nhân thấy ngay lập tức về chuyện ông McCarthy bị bãi nhiệm là quyết định của ông ấy tiến hành một cuộc bỏ phiếu chỉ vài ngày trước một nghị quyết giúp tránh việc chính phủ đóng cửa bằng cách thông qua chi tiêu ngân sách liên bang kéo dài đến ngày 17/11.
Cuộc khủng hoảng vào cuối tuần qua chỉ làm trì hoãn việc xem xét cuối cùng về cách thức và mức ngân sách dành cho chính phủ trong năm tài khóa tiếp theo. Và với số phận của ông McCarthy, vị chủ tịch kế nhiệm có thể phải nhượng bộ nhiều hơn phe cánh hữu trong đảng của mình và ít có xu hướng nhượng bộ phe thiểu số thuộc Đảng Dân chủ trong Hạ viện, phe đa số trong Thượng viện hoặc Biden trong Nhà Trắng.
Sẽ khó để một chủ tịch Hạ viện trong tương lai đạt được một sự đồng thuận liên quan đến chi tiêu liên bang giữa các thành viên Đảng Cộng hòa trong Hạ viện, khi ông Gaetz và các đồng minh đã kêu gọi cắt giảm ngân sách khổng lồ khi các thành viên theo đường lối ôn hòa trong đảng, và phe diều hâu bảo vệ, tìm cách để tài trợ các ưu tiên lập pháp của họ.
Thượng viện Mỹ do phe Dân chủ kiểm soát sẽ cuối cùng phải chấp nhận gói chi tiêu ngân sách chính phủ và không thể thông qua một dự luật do Hạ viện hậu thuẫn, vốn chỉ xuất phát từ một đảng.
Khi không thể có sự dung hòa, khả năng về đóng cửa chính phủ - có lẽ kéo dài đến cuối năm nay - đang ngày càng trở nên đáng kể.
Nước Mỹ đã vượt qua những lần chính phủ đóng cửa trong những thập niên gần đây, và hậu quả cho đến nay đều khá quen thuộc. Nhân viên chính phủ và các nhà thầu sẽ gánh chịu phần lớn, khi chi trả lương cho họ bị hoãn, và trong một số trường hợp, hoàn toàn bị chấm dứt.
Một số chương trình chính phủ cho người nghèo có thể bị cắt giảm, trong khi các văn phòng và dịch vụ khác bị đóng cửa.
Tất cả điều này sẽ mang lại một hậu quả kinh tế không thể tránh khỏi, có thể đẩy nước Mỹ vào tình trạng lạm phát - và điều này, dĩ nhiên sẽ mang lại hậu quả cho nền kinh tế toàn cầu.
Sự bất ổn trong Quốc hội Mỹ đang diễn ra có thể tiếp tục làm xói mòn niềm tin của công chúng đối với các định chế của chính phủ, trong bối cảnh các cuộc thăm dò cho thấy mức độ ủng hộ thấp nhất mọi thời kỳ.
Khi phe Dân chủ đang theo dõi diễn biến 'ly kỳ' trong Hạ viện Mỹ vào hôm thứ Ba với sự ngỡ ngàng xen lẫn buồn cười, hậu quả cuối cùng từ cuộc khủng hoảng này rất khó để dự đoán.
Với cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội Mỹ chỉ còn một năm nữa là diễn ra, tình hình với các cử tri giận dữ, bất mãn có thể là một tin tức không mấy tốt đẹp cho mọi thành phần chính trị.