Năm nay, câu chuyện được đề cập là quan hệ Trung-Đài sau Hội nghị Thượng đỉnh APEC ở California, Hoa Kỳ, nơi Chủ tịch Tập Cận Bình nói với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng “không ai nói với ông về chuyện Trung Quốc sắp tấn công Đài Loan vào các năm 2027 hay 2035”.

Ông Tập khẳng định với lãnh đạo Hoa Kỳ “quan hệ xuyên eo biển Đài Loan là rất nguy hiểm, và muốn Mỹ”dừng cung cấp vũ khí cho Đài Loan, ủng hộ cho thống nhất bằng biện pháp hòa bình”, các báo Hoa Kỳ tường thuật hôm 15/11.

Tuy thế, ông nói thêm rằng “nếu không được thì không thể cứ duy trì tình trạng đó”, và đây là câu mà nhiều nhà phân tích cho rằng Trung Quốc vẫn muốn có sự chủ động để tấn công Đài Loan, đưa hòn đảo này vào sự kiểm soát của mình.

Câu hỏi được nêu ra cho bà Thái Anh Văn là bà có tin vào lời ông Tập hay không.

TS Thái Anh Văn đã trả lời như sau:

“Tôi nghĩ là vào đúng lúc này thì lãnh đạo Trung Quốc đang bị ngập (overwhelmed) trong các thách thức nội bộ, nên suy nghĩ của tôi là rất có thể đây không phải là thời gian để họ tính tới một cuộc xâm lăng lớn (a major invasion) nhằm vào Đài Loan.”

Bà cho rằng các vấn đề nội bộ của Trung Quốc không chỉ gồm kinh tế mà cả chính trị và rằng “cộng đồng quốc tế đã nói rất to, rõ ràng rằng chiến tranh không phải là một giải pháp, chỉ có hòa bình và ổn định mới tốt cho quyền lợi của tất cả”.

Các thời điểm tấn công đều là 'suy đoán'

Theo trang The Guardian ở Anh (30/11) thì tình báo Hoa Kỳ tin rằng ông Tập đã chỉ đạo cho Quân Giải phóng Nhân dân Trung Hoa chuẩn bị “đạt trình độ sẵn sàng xâm lăng Đài Loan vào năm 2027” nhưng TQ cũng chưa có lịch cụ thể cho sự kiện giả định nó.

Các suy đoán của nhiều nhà quan sát khác nhau về thời điểm Trung Quốc có thể đổ bộ sang Đài Loan là từ 2023 tới tận 2047, và người ta tin rằng các thời điểm 2027, 2035 và 2047 có ý nghĩa với lãnh đạo Trung Quốc.

Chẳng hạn năm 2027 là dịp 100 năm ngày Đảng CS Trung Quốc thành lập lực lượng vũ trang (sau khởi nghĩa Nam Xương), tiền thân của Quân đội Trung Quốc ngày nay.

Một lãnh đạo Đài Loan, bộ trưởng ngoại giao Joseph Wu cũng tin rằng năm 2027 có tầm quan trọng đặc biệt cho Trung Quốc và cá nhân ông Tập vì “ông ta bắt đầu nhiệm kỳ thứ tư”, và cần có chiến thắng để đánh dấu nó.

Năm 2047 là năm kết thúc công thức Một quốc gia-hai chế độ với Hong Kong, theo thỏa thuận Anh-Trung năm 1997.

Có thể Bắc Kinh muốn khi đó hoàn tất việc thu về mọi vùng “lãnh thổ” họ cho là họ với Đài Loan mà mục tiêu cuối cùng, sau Macau, Hong Kong.

Tuy thế, những người thuộc phái không tin vào khả năng Trung Quốc tấn công quân sự để chiếm Đài Loan thì cho rằng quân đội Trung Quốc khó có khả năng đổ bộ thành công sang hòn đảo đầy vũ khí là Đài Loan, và việc các nước Hoa Kỳ, có thể cả Nhật Bản, Úc...sẵn sàng hỗ trợ Đài Loan khiến Bắc Kinh chùn tay.

Cùng lúc, giới quân sự Hoa Kỳ và Đài Loan thì vẫn chuẩn bị cho tình huống Trung Quốc xâm lăng, với suy nghĩ rằng nếu không có ý định tấn công thì quân đội Trung Quốc tại sao phải trang bị nhiều loại vũ khí tầm xa, trên không, trên biển như hiện nay.

Đài Loan sắp bước vào cuộc bầu cử tổng thống mới ngày 13/01/2024 và thái độ với Trung Quốc là vấn đề trọng tâm của tranh luận bầu cử.

Sau hai nhiệm kỳ của bà Thái Anh Văn, đảng của bà (Dân Tiến-DPP) đề cử Phó TT Lại Thanh Đức ra tranh cử.

Quốc Dân Đảng (KMT-đối lập) thì có ứng viên Hầu Hữu Nghĩa, còn đảng Nhân dân (TPP) có ông Kha Văn Triết ra ứng cử.

Theo các thăm dò dư luận, cả ba liên danh ứng viên tổng thống và người phó của họ xem ra sẽ chỉ đạt mỗ̉i liên danh trên dưới 30% phiếu cử tri Đài Loan vốn chia rẽ cả về quan điểm chính trị, cách nhìn Trung Quốc và lối sống.