Houthi mạnh cỡ nào?

Houthi là một nhóm thiểu số người Yemen từ vùng núi miền tây bắc nước này.

Tên của nhóm được đặt theo tên người sáng lập, Hussein Al-Houthi.

Lực lượng Houthi đã thực hiện một số cuộc chiến chống lại Ali Abdullah Saleh, nhà lãnh đạo quyền lực của Yemen, vào đầu những năm 2000 và sau khi ông này bị lật đổ trong làn sóng phản kháng mang tên Mùa Xuân Ả Rập, họ tiến về thủ đô Sana'a và chiếm quyền lãnh đạo vào năm 2014.

Lực lượng Vệ binh Cộng hòa trung thành với tổng thống bị lật đổ Saleh bị Houthi thu nạp, từ đó nhóm này tiến tới kiểm soát 80% dân số.

Sau đó, Houthi nhanh chóng ám sát tổng thống bị lật đổ Saleh.

Kể từ khi Houthi chiếm quyền, Yemen, vốn là quốc gia Ả Rập nghèo nhất, đã bị chia năm xẻ bảy trong một cuộc nội chiến tàn khốc.

Ước tính khoảng 150.000 người đã thiệt mạng, cùng với hàng triệu người phải phụ thuộc vào viện trợ lương thực.

Houthi - hầu hết theo nhánh Zaidi của Hồi giáo Shia trong một đất nước Yemen với đa số là Hồi giáo Sunni - chỉ đại diện cho khoảng 15% dân số nước này nhưng lại tự coi mình là những người cai trị chính đáng.

Vậy họ khác biệt như thế nào với phần còn lại của dân chúng?

“Chúng ta có thể nói rằng nhìn chung họ là những người thích chiến tranh, bạo lực và tàn ác hơn,” Edmund Fitton-Brown, Đại sứ Anh tại Yemen từ năm 2015-2017, nhận xét.

Phản ứng của Iran

Các nước phương Tây, dẫn đầu là Mỹ, cáo buộc Iran hậu thuẫn Houthi. Theo đó, Iran muốn sử dụng Houthi để chống lại Ả Rập Saudi, một đối thủ của Iran trong khu vực, cũng như các quốc gia phương Tây.

Cuộc oanh kích mới nhất của Mỹ và Anh cùng các đồng minh vào các mục tiêu của Houthi bên trong lãnh thổ Yemen vì thế cũng được coi là tấn công vào lợi ích của Iran.

Những căng thẳng ở vùng Biển Đỏ liên quan đến Houthi nằm trong một bức tranh toàn cảnh lớn hơn của các xung đột trong khu vực, trong đó có việc các nhóm vũ trang đã thực hiện hàng loạt vụ tấn công vào căn cứ Mỹ tại Iraq, Syria và Jordan.

Tương tự Houthi, hầu hết các nhóm vũ trang này đều bị Mỹ coi là vệ tinh của Iran.

Bên cạnh cuộc tấn công để triệt hạ Houthi, Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây đã ra lệnh mở các cuộc oanh kích nhằm vào mục tiêu của các nhóm vũ trang bên trong lãnh thổ Iraq và Syria.

Sau lệnh của Tổng thống Biden, Mỹ đã oanh kích 85 mục tiêu bên trong lãnh thổ Iraq và Syria vào ngày 2/2.

Mỹ nói rằng các mục tiêu này là căn cứ của các tổ chức vũ trang do lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) hậu thuẫn thông qua công tác huấn luyện, cung cấp vũ khí và tài trợ tiền bạc.

Màn tấn công của Mỹ vào bên trong lãnh thổ Syria và Iraq đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ nhiều phía.

Phát ngôn viên của thủ tướng Iraq nói Mỹ đã xâm phạm lãnh thổ của Iraq và hành động của Mỹ sẽ dẫn đến “những hậu quả khủng khiếp” cho khu vực.

Tiếp đó, phía Syria nói sự chiếm đóng của Mỹ đối với lãnh thổ Syria là “không thể tiếp diễn”.

Trong phản ứng đáng chú ý nhất, Bộ ngoại Giao Iran, nước bị cáo buộc hậu thuẫn các nhóm vũ trang chống Mỹ và Israel, cảnh báo các cuộc tấn công của Mỹ vào Iraq và Syria “sẽ không thu được gì ngoài việc làm gia tăng căng thẳng và bất ổn trong khu vực”.

Iran luôn phủ nhận mối quan hệ với các nhóm vũ trang khi nói rằng họ “không liên quan đến việc ra quyết định của các nhóm kháng chiến”.

Theo giới phân tích, Mỹ đã không đáp trả ngay sau khi căn cứ của họ ở Jordan bị du kích quân tấn công là nhằm tránh một cuộc đối đầu trực diện với Iran.

Cụ thể là gần một tuần sau sự kiện căn cứ Mỹ tại Jordan bị tập kích, các cuộc tấn công trả đũa của Mỹ nhằm vào lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn mới bắt đầu.

Các chuyên gia đối ngoại tin rằng cách tiếp cận này cho phép Iran rút về, qua đó tránh được xung đột rộng hơn giữa Mỹ và Iran.

“Điều này (việc trả đũa chậm) cho phép Mỹ làm giảm khả năng tấn công vào quân đội Mỹ của lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn, nhưng không làm leo thang căng thẳng,” Mick Mulroy, cựu Phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách Trung Đông, nói với BBC.

Theo ông, lợi ích cuối cùng sẽ là “tránh một cuộc chiến tranh trực tiếp” giữa Mỹ và Iran.