Tàu Nga đang đang tiến vào cảng Havana

Các tàu hải quân Nga hôm 12/6 đã tiến vào cảng Havana, một điểm dừng chân mà cả Mỹ và Cuba đều cho là không gây ra mối đe dọa nào nhưng được xem là một màn phô trương sức mạnh của Nga khi căng thẳng gia tăng xung quanh cuộc chiến Ukraine.

Chiếc đầu tiên đến là tàu chở nhiên liệu, Akademik Pashin và tàu kéo Nikolay Chiker, trong khi một tàu khu trục và tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của hải quân Nga đang chờ ngoài khơi và dự kiến sẽ vào cảng vào giữa ngày.

Tàu khu trục và tàu ngầm này, nằm trong nhóm bốn tàu hải quân Nga đến ngoài khơi Cuba hôm 12/6, đã tiến hành các cuộc tập trận tên lửa ở Đại Tây Dương trên đường đến Cuba, Bộ Quốc phòng Nga cho biết ngày hôm trước.

Tuần trước, Cuba cho biết chuyến thăm này là tập quán thông thường của các tàu hải quân từ các quốc gia thân thiện với Havana. Bộ Ngoại giao Cuba cho biết các tàu này không mang vũ khí hạt nhân, điều mà các quan chức Mỹ cũng khẳng định.

“Chúng tôi đã theo dõi chặt chẽ đường đi của những chiếc tàu này,” một quan chức Mỹ nói với Reuters với điều kiện ẩn danh. “Không có bất cứ lúc nào các tàu hay tàu ngầm này gây ra mối đe dọa trực tiếp cho Mỹ.”

Havana chỉ cách Key West, Florida, 160 km, nơi có Trạm Không quân của Hải quân Mỹ. Và thời điểm của chuyến thăm - khi chính quyền Biden cân nhắc sẽ giúp Ukraine chống cuộc xâm lược của Nga - cho thấy nhiều hơn mức ‘thông lệ’, ông William Leogrande, giáo sư tại American University, nói.

“Các tàu chiến Nga đến Cuba là cách ông Putin nhắc ông Biden rằng Moscow có thể thách thức Washington ngay trong phạm vi ảnh hưởng của Mỹ,” ông Leogrande nhận định.

Chuyến thăm này cũng trùng thời điểm với cuộc khủng hoảng kinh tế và xã hội tồi tệ nhất của Cuba trong nhiều thập kỷ, khi mà nước này thiếu hụt mọi thứ từ thực phẩm, thuốc men và nhiên liệu và sự bất mãn ngày càng tăng trên đường phố.

“Động thái này... có tiếng vang của Chiến tranh Lạnh, nhưng không giống như Chiến tranh Lạnh, người Cuba đến gần với Moscow không phải vì sự gần gũi ý thức hệ mà là nhu cầu kinh tế,” ông Leogrande nói.

Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba nổ ra vào năm 1962 khi Liên Xô đáp trả việc Mỹ triển khai tên lửa ở Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách triển khai tên lửa đạn đạo tới Cuba, đưa thế giới đến bờ vực chiến tranh hạt nhân.