Những người di cư xin tị nạn được đưa tới nơi tập trung, sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden công bố một nỗ lực thực thi an ninh biên giới sâu rộng, tại Jacumba Hot Springs, California, Hoa Kỳ ngày 10 tháng 6 năm 2024. REUTERS/Go Nakamura

Joe Biden đang thực hiện một bước mở rộng trong năm bầu cử để hỗ trợ hàng trăm nghìn người nhập cư không có tư cách pháp nhân ở Hoa Kỳ, nhằm cân bằng chính sách di dân quyết liệt của ông ở biên giới phía nam hồi đầu tháng này khiến những người ủng hộ và nhiều nhà lập pháp Đảng Dân chủ phẫn nộ.

Nhà Trắng hôm 18/6 thông báo rằng chính quyền Biden, trong những tháng tới, sẽ cho phép một số vợ/chồng không có tư cách pháp nhân của công dân Hoa Kỳ nộp đơn xin thường trú và rốt cuộc là được nhập tịch. Theo các quan chức chính quyền cấp cao, động thái này có thể ảnh hưởng tới nửa triệu người nhập cư.

Để đủ điều kiện, người nhập cư phải sống ở Hoa Kỳ được 10 năm tính đến ngày 17/6 và kết hôn với một công dân Hoa Kỳ. Nếu đơn của người nhập cư đủ điều kiện được chấp thuận, người đó sẽ có ba năm để nộp đơn xin thẻ xanh và nhận giấy phép làm việc tạm thời cũng như được bảo vệ khỏi bị trục xuất trong thời gian chờ đợi.

Theo các quan chức chính quyền cấp cao cho các phóng viên biết về đề xuất với điều kiện giấu tên, khoảng 50.000 trẻ em không phải là công dân có cha mẹ kết hôn với một công dân Hoa Kỳ cũng có thể đủ điều kiện cho quy trình tương tự.

Không có yêu cầu nào về việc cặp vợ chồng phải kết hôn trong bao lâu nhưng không ai đủ điều kiện sau ngày 17/6. Theo các quan chức, điều đó có nghĩa là những người nhập cư đạt mốc 10 năm đó sau ngày 17/6 sẽ không đủ điều kiện tham gia chương trình.

Các quan chức chính quyền cấp cao cho biết họ dự đoán quy trình này sẽ mở cho các đơn đăng ký vào cuối mùa hè và phí áp dụng vẫn chưa được xác định.

Ông Biden sẽ nói về kế hoạch của mình tại một sự kiện hôm 18/6 tại Nhà Trắng, cũng sẽ đánh dấu kỷ niệm 12 năm chương trình có tên “Hoãn thi hành đối với hững người đến Mỹ từ nhỏ” (DACA), một chỉ thị thời Tổng thống Obama nhằm đưa ra các biện pháp bảo vệ khỏi bị trục xuất và cấp giấy phép làm việc tạm thời cho những người nhập cư trẻ tuổi thiếu tư cách pháp nhân.

Các quan chức Nhà Trắng đã ngầm khuyến khích các đảng viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện, nơi đang trong thời gian nghỉ họp trong tuần này, quay trở lại Washington để tham dự buổi công bố.

Động thái này rốt cuộc có thể giúp nhiều người trong số khoảng 1,1 triệu người kết hôn với công dân Hoa Kỳ trở thành công dân, nhưng cho đến nay vẫn phải rời khỏi đất nước trong nhiều năm để xin tư cách pháp nhân.

Những người ủng hộ vấn đề nhập cư ca ngợi chính sách dự kiến sẽ mang lại lợi ích cho vợ/chồng của công dân Hoa Kỳ, khi cho biết trong một cuộc họp trực tuyến hôm 17/6 rằng vợ/chồng của các công dân Mỹ thường không thể có được tư cách pháp nhân mặc dù họ có mối quan hệ sâu sắc với đất nước.

Tuy nhiên, việc sử dụng quyền hành của ông Biden có thể gặp phải thách thức pháp lý, giống như chương trình DACA đã phải đối mặt. Nhà Trắng vào chiều ngày 18/6 sẽ đánh dấu kỷ niệm 12 năm chương trình đó, do Tổng thống lúc bấy giờ là Barack Obama lập ra để bảo vệ những người nhập cư trẻ tuổi không có tư cách pháp nhân, thường được gọi là “Dreamers”.

Trong khi đó, ông Trump cho biết ông sẽ trục xuất hàng triệu người di cư trên khắp đất nước nếu ông tái đắc cử, nhấn mạnh những tuyên bố chống nhập cư vốn đã thúc đẩy quyền lực trước đây của ông.

Chính sách của Biden sẽ chỉ áp dụng cho những cư dân Hoa Kỳ lâu năm, nhưng dù sao thì đảng Cộng hòa cũng chỉ trích. Thượng nghị sĩ John Cornyn, đại diện của Đảng Cộng hòa từ Texas, gọi đây là một “cục nam châm khổng lồ” đối với những người sắp nhập cư, và cho rằng nó “sẽ thu hút nhiều người hơn nữa” đến biên giới.