Phúc trình hàng năm về nạn buôn người của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
Việt Nam chỉ thị cho các quan chức che giấu thông tin trước Washington để vẽ ra những nỗ lực giải quyết nạn buôn người một cách tích cực hơn, tổ chức vận động nhân quyền Project88 cho biết hôm 20/6, trong lúc Việt Nam đang cố gắng được nâng hạng trong phúc trình của Mỹ.
Cáo buộc của Project88 dựa trên các văn bản chính thức của Việt Nam mà họ nói là họ có được. Reuters đã xem xét bản dịch của các văn bản này do Project88 cung cấp nhưng không thể xác nhận độc lập tính xác thực của chúng.
Project88, vốn tập trung vào tình trạng nhân quyền ở Việt Nam, cáo buộc nước này đưa thông tin sai lệch và cố gắng che đậy các vụ buôn người có dính đến quan chức khi cập nhật cho các quan chức Mỹ phụ trách phúc trình Buôn người (TIP) của Bộ Ngoại giao.
Chính quyền Việt Nam trước đây từng nói rằng họ rất nghiêm túc giải quyết nạn buôn người và trừng phạt những kẻ buôn người.
Phúc trình TIP hàng năm là cơ chế chính của chính phủ Mỹ để trừng phạt các nước trên thế giới vì đã không ngăn được nạn buôn người, lao động cưỡng bức và các hình thức bóc lột khác, và nêu ra những chỗ mà mỗi nước cần hành động.
Nếu nước nào đó không hành động để giải quyết các vấn đề được nêu trong phúc trình, họ có thể bị áp đặt các biện pháp trừng phạt, chẳng hạn như bị Mỹ cắt tài trợ.
Bộ Ngoại giao Mỹ xếp Việt Nam vào nhóm cuối bản trong phúc trình năm 2022, nhưng đã nâng hạng cho Việt Nam vào năm ngoái vì họ ghi nhận chính phủ Việt Nam đã khởi động nhiều cuộc điều tra và truy tố các hành vi buôn người, hợp tác với cơ quan chấp pháp quốc tế và thực hiện các biện pháp bảo vệ người lao động ở nước ngoài.
Việt Nam vẫn nằm trong ‘danh sách theo dõi’, tức là cần phải có cải thiện trong các khuyến nghị cụ thể của Mỹ để tránh bị đưa trở lại vào nhóm cuối bảng.
Hồi tháng Tư, đồng giám đốc Project88, ông Ben Swanton, đã viết thư cho Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng Việt Nam đã ‘chính trị hóa và làm suy yếu’ tiến trình soạn thảo TIP.
Các tài liệu lưu hành nội bộ của Việt Nam ‘cho thấy nước này đang che đậy sự can dự của các quan chức chính quyền trong nạn buôn người và cố tình làm cho Bộ Ngoại giao Mỹ hiểu sai về những nỗ lực giải quyết vấn đề của họ’, ông Swanton viết.
Tổ chức này hôm 20/6 đã công bố một báo cáo về những gì họ phát hiện, kêu gọi Washington hành động trong báo cáo TIP sắp tới của mình.
Project88 cho biết họ đã lấy được một tài liệu lưu hành nội bộ của Bộ Công an Việt Nam vốn được viết vào tháng Hai – trong đó đưa ra các khuyến nghị cho các quan chức soạn thảo câu trả lời cho các câu hỏi của Mỹ để soạn thảo TIP.
Theo văn bản do Thiếu tướng Đặng Hồng Đức ký và Project88 dịch, Việt Nam cần ‘kiên trì nguyên tắc ‘vừa hợp tác vừa đấu tranh’... ngăn chặn Mỹ lợi dụng và sử dụng vấn đề buôn người như một công cụ chính trị để định hình hệ thống pháp luật của đất nước, đồng thời can thiệp vào công việc nội bộ của chúng ta’.
Tài liệu này nói rằng một bản đánh giá đã nhận thấy câu trả lời của Việt Nam trước các câu hỏi của Mỹ về nạn buôn người là ‘quá chi tiết và cụ thể’ và đề xuất các câu trả lời mới.
Một câu trả lời liên quan đến trường hợp một công nhân lao động nhập cư Việt Nam bị bán sang Ả Rập Saudi khi còn là trẻ vị thành niên, với sự tham gia của các quan chức Việt Nam, và sau đó đã chết sau khi bị chủ nhân hành hạ. Vụ việc này đã được Bộ Ngoại giao Mỹ nhắc đến khi họ hạ bậc Việt Nam trong phúc trình TIP năm 2022.
“Vui lòng cân nhắc và không nên cập nhật thêm bất kỳ thông tin nào về cách xử lý như thế nào để tránh làm phức tạp vấn đề,” tài liệu cho biết.
Tài liệu cũng kêu gọi Việt Nam ‘tiến hành tuyên truyền’ bằng cách đề cao các nỗ lực chống buôn người của Việt Nam cho cộng đồng quốc tế biết và ghi nhận ‘quỹ đạo tích cực’ trong quan hệ Mỹ-Việt’.