05/07/2024
BBC News
Tân Thủ tướng Keir Starmer và phu nhân Victoria Starmer
Đảng Lao động của ông Keir Starmer giành chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử ở Anh - ông Keir Starmer sẽ là thủ tướng mới.
Các diễn biến chính:
- Ông Starmer nói: “Sự thay đổi bắt đầu ngay bây giờ,” khi Đảng Lao động được dự báo giành chiến thắng vang dội với 410 ghế và Đảng Bảo thủ có 144 ghế.
- Ông Rishi Sunak nói rằng nước Anh đã đưa ra một "quyết định đáng suy ngẫm"
-
- Các quan chức cấp cao của Đảng Bảo thủ đã mất ghế, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Grant Shapps, Jacob Rees-Mogg và Penny Mordaunt
- Nhà lãnh đạo Đảng Cải cách Vương quốc Anh Nigel Farage lần đầu tiên trở thành nghị sĩ; các chính trị gia Richard Tice và Lee Anderson của đảng này cũng giành chiến thắng
- Cựu lãnh đạo Đảng Lao động Jeremy Corbyn thắng tại Islington North với tư cách là một ứng cử viên độc lập, và chính trị gia Jon Ashworth của Đảng Lao động thua một ứng cử viên độc lập
- Ứng viên Carla Denyer của Đảng Xanh thắng Đảng Lao động tại Bristol Central, trong khi Thủ hiến Scotland John Swinney nói rằng đây là một đêm "rất, rất khó khăn và tổn thất" đối với Đảng Dân tộc Scotland (SNP)
Kết quả này đã chấm dứt 14 năm cầm quyền trong chính phủ của Đảng Bảo thủ, với năm đời thủ tướng khác nhau.
Ông Keir Starmer đã trở thành tân thủ tướng Anh sau khi dẫn dắt Công đảng (tức Đảng Lao động) có chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua.
Ông Keir Starmer đã thay thế chính trị gia Jeremy Corbyn, người theo phái cực tả, làm lãnh đạo Công đảng cách đây bốn năm và ra sức đưa đảng này trở lại vị trí trung dung hơn, để có khả năng chiến thắng hơn trong các cuộc bầu cử.
Công đảng đã không nắm quyền trong 14 năm.
Trước khi bước vào chính trường
Tới 50 tuổi, ông Starmer mới trở thành nghị sĩ Quốc hội Anh, sau một sự nghiệp luật sư với nhiều thành tựu.
Tuy nhiên, ông luôn có một niềm hứng thú đối với chính trị và thời trẻ từng theo phái cánh tả cấp tiến.
Sinh vào năm 1962 ở London trong gia đình có bốn người con và lớn lên ở quận Surrey, miền đông nam nước Anh, ông thường nhắc đến bản thân có gốc gác từ giai cấp công nhân.
Cha ông làm thợ trong nhà máy chế tạo công cụ và mẹ ông làm y tá.
Gia đình của ông là những người ủng hộ mạnh mẽ Đảng Lao động, tức Công đảng. Ông Keir Starmer được đặt tên theo Keir Hardie, một thợ mỏ người Scotland, lãnh đạo đầu tiên của đảng này.
Cuộc sống gia đình của ông gặp khó khó khăn. Ông Starmer nói cha của mình là một người đàn ông lạnh lùng và xa cách. Mẹ của ông mắc một chứng bệnh tự miễn gọi là Still gần trọn cuộc đời, đồng nghĩa bà cuối cùng đã không thể đi lại và nói chuyện.
Bà cũng bị cưa mất một chân.
Ông Starmer đã tham gia vào nhóm thanh niên của Công đảng lúc 16 tuổi. Ông từng biên tập cho một tạp chí cánh tả cấp tiến mang tên Socialist Alternatives (Những lựa chọn thay thế theo chủ nghĩa xã hội).
Ông Starmer lúc là sinh viên đại học
Ông Starmer là người đầu tiên trong gia đình theo học đại học. Ông học luật tại Đại học Leeds và Oxford và sau đó trở thành một luật sư nhân quyền.
Trong thời gian này, ông đã vận động để các nước ở vùng biển Caribe và châu Phi tiến tới bãi bỏ án tử hình.
Trong một vụ án nổi tiếng vào những năm 1990, ông đã biện hộ cho hai nhà hoạt động về môi trường bị chuỗi nhà hàng McDonald's kiện về hành vi phỉ báng.
Vào năm 2008, ông Starmer được bổ nhiệm làm Trưởng cơ quan Công tố và người đứng đầu cơ quan Công tố Hoàng gia Anh (Crown Prosecution Service), điều này đồng nghĩa ông là công tố viên cấp cao nhất tại xứ Anh và Wales.
Ông Starmer nắm giữ chức vụ đó đến năm 2013 và được phong hiệp sĩ vào năm 2014.
Ông Keir Starmer được phong hiệp sĩ vào năm 2014
Trở thành lãnh đạo Công đảng
Ông Starmer bước vào Quốc hội vào năm 2015, là nghị sĩ đại diện cho khu vực bầu cử Holborn và St Pancras ở London.
Công đảng thuộc phe đối lập, dưới sự lãnh đạo của chính trị gia cực tả Jeremy Corbyn.
Ông Jeremy đã bổ nhiệm ông Starmer làm bộ trưởng Bộ Nội vụ đối trọng (shadow Home Office minister, một chức danh trong Nội các Bóng tối - Shadow Cabinet - của phe đối lập có vai trò làm đối trọng, giám sát chính phủ đương nhiệm), đảm đương nhiệm vụ giám sát quá trình làm việc của chính phủ trong lĩnh vực nhập cư.
Sau khi Anh bỏ phiếu rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), ông Starmer đã trở thành bộ trưởng Brexit đối trọng (shadow Brexit secretary).
Ông đã tận dụng vị trí này để thúc đẩy một cuộc trưng cầu dân ý lần thứ hai về Brexit.
Ông Starmer đã kế nhiệm vị trí lãnh đạo Công đảng từ chính trị gia cực tả Jeremy Corbyn
Ông Starmer có cơ hội trở thành lãnh đạo Công đảng theo sau cuộc tổng tuyển cử năm 2019, sự kiện được xem là một thảm họa của đảng này với thất bại tồi tệ nhất kể từ năm 1935 và buộc ông Jeremy Corbyn phải từ chức.
Ông Starmer đã trở thành lãnh đạo Công đảng dựa trên cương lĩnh phái cánh tả, với lời kêu gọi quốc hữu hóa các công ty nước và năng lượng và miễn học phí cho sinh viên đại học.
Ông Jeremy Corbyn đã chia tách Công đảng thành hai phe, cánh tả và ôn hòa.
Ông Starmer nói ông muốn đoàn kết trong đảng, nhưng cũng cho biết ông muốn duy trì "chủ nghĩa cấp tiến" của ông Corbyn.
Ông cũng cảnh báo hiện tượng "đi chệch quá mức về phía trung dung".
Sau đó, ông Starmer đã bị ông Jeremy Corbyn không cho tham gia vào thành phần của Công đảng trong Quốc hội vì một vụ tranh cãi liên quan đến chủ nghĩa bài Do Thái bùng phát khi ông Corbyn làm lãnh đạo.
Nhiều người thuộc phe cánh tả trong đảng nói ông Starmer đã thực hiện một chiến dịch dài hạn trong nội bộ đảng để đảm bảo chỉ các thành viên ôn hòa được làm ứng viên nghị sĩ.
Lập trường của ông Keir ra sao?
Bất chấp những gì từng tuyên bố trong chiến dịch giành quyền lãnh đạo, ông Starmer đã đưa đảng của mình xích dần về phía trung dung, để có khả năng thắng cử hơn.
Ông đã bãi bỏ nhiều chính sách tốn kém, viện dẫn tình trạng của tài chính công của Anh, trong khi vẫn duy trì một vài chương trình căn bản.
Quốc hữu hóa
Ông Starmer đã hủy bỏ những đề xuất ban đầu để quốc hữu hóa các công ty nước và năng lượng.
Tuy nhiên, ông đã hứa sẽ đưa gần như tất cả các dịch vụ vận tải hành khách bằng đường sắt quay trở lại sở hữu công trong vòng 5 năm, thuộc một công ty mới với tên gọi Đường sắt Anh quốc.
Giáo dục
Ông Starmer đã bỏ cam kết ban đầu về việc bãi bỏ học phí đối với sinh viên và nói rằng chính phủ không có khả năng thực hiện điều này.
Trả lời BBC hồi tháng Năm, ông nói: "Chúng tôi có lẽ sẽ từ bỏ cam kết đó bởi vì chúng tôi nhận thấy rằng chúng ta đang ở trong một tình trạng tài chính khác."
Tuy nhiên, ông Keir nói Công đảng sẽ bắt đầu đánh thuế giá trị gia tăng đối với nguồn thu học phí từ các trường tư của Anh.
Môi trường
Công đảng đã thu hẹp cam kết đưa ra hồi năm 2021 về chuyện bỏ ra 28 tỷ bảng Anh (khoảng 35 tỷ USD) mỗi năm cho các dự án năng lượng xanh, nhưng vẫn tuân theo các cam kết như xây dựng các trang trại điện gió ngoài khơi và phát triển các nhà máy sản xuất pin cho xe điện.
Điều này đã dẫn đến sự chỉ trích từ Đảng Bảo thủ rằng ông Starmer đang ra sức "né tránh" một cam kết chính sách quan trọng.
Gần đây, ông Starmer đã cam kết đầu tư 8 tỷ bảng Anh vào năng lượng sạch thông qua một công ty có tên GB Energy.
Ông cũng cam kết loại bỏ sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong sản xuất điện năng trước năm 2030. Nhiều chuyên gia nhận định đây là chuyện bất khả thi.
Israel và Dải Gaza
Sau khi Hamas tấn công Israel vào tháng 10/2023, ông Starmer đã ủng hộ hoạt động quân sự tại Gaza và quyền tự vệ của Israel.
Điều này đã khiến nhiều cử tri ủng hộ người dân Palestine giận dữ và ông đã đối mặt với sự nổi dậy từ hàng chục nghị sĩ của Đảng Lao động, kêu gọi có một lệnh ngừng bắn ngay lập tức.
Tuy nhiên, hồi tháng Hai năm nay, ông đã kêu gọi "cần có một lệnh ngừng bắn. Đây là điều phải xảy ra vào lúc này".
Một cuộc thăm dò ý kiến dư luận của YouGov được thực hiện hồi tháng Ba cho thấy 52% người dân ở Anh nghĩ ông Starmer đã giải quyết vấn đề một cách kém cỏi.
Ông Starmer cũng ủng hộ việc Anh ném bom các căn cứ của phiến quân Houthi tại Yemen để đáp trả các cuộc tấn công của nhóm này nhằm vào huyết mạch vận tải biển kết nối với Israel.
Châu Âu
Hồi năm 2019, ông Starmer đã thúc đẩy một cuộc trưng cầu dân ý lần hai về việc Anh có nên rời Liên minh châu Âu (EU) hay không.
Hiện ông nói chuyện đảo ngược Brexit là không thể xảy ra, nhưng ông từng nói rằng sẽ thảo luận về các thỏa thuận hợp tác với EU liên quan đến thực phẩm, tiêu chuẩn lao động và môi trường.
'Tôi ghét thất bại'
Ông Keir là một người rất hâm mộ bóng đá
Ông Keir Starmer thường bị những người đối lập mỉa mai là người nhàm chán.
Ông muốn thể hiện chính mình là một người tuân thủ khắt khe các nguyên tắc luật pháp và một đồng liêu đã đặt cho ông biệt danh "Ông Luật pháp" (Mr Rules).
Chỉ có một lần ông Keir phạm luật.
Khi còn trẻ, ông đã bị cảnh sát bắt vì bán kem mà không có giấy phép buôn bán. Cảnh sát đã tịch thu kem và không làm gì thêm.
Ông Starmer có khuynh hướng ít bộc lộ bản thân trong các cuộc phỏng vấn nhưng cũng tỏ ra là người ưa tranh đua.
Trả lời báo The Guardian, ông nói: "Tôi ghét thất bại. Một số người cho rằng chỉ cần tham gia thôi cũng có ý nghĩa rồi. Tôi không thuộc nhóm đó."
Ông Starmer và vợ là bà Victoria Alexander, đang làm việc tại Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), đã kết hôn vào năm 2007 và có hai người con.
Ngoài làm việc, ông chơi bóng đá 5 người và hâm mộ câu lạc bộ Arsenal.