Lãnh đạo cấp cao nhất của Hamas sống ngoài Dải Gaza nói với BBC rằng cuộc khủng hoảng mà tổ chức của ông châm ngòi ở Trung Đông vào năm 2023, dẫn đến cái chết của hàng ngàn người trên khắp khu vực này, là đúng đắn.

Trả lời những câu hỏi từ biên tập viên quốc tế Jeremy Bowen của BBC, Khalil al-Hayya, phó tướng Hamas, đã bác bỏ hàng loạt bằng chứng cho thấy các tay súng của tổ chức này đã nhằm vào dân thường trong cuộc tấn công vào ngày 7/10/2023.

Khoảng 1.200 người, hầu hết là dân thường Israel, đã thiệt mạng và hơn 250 người bị bắt giữ làm con tin tại Dải Gaza. Hamas đã bị Anh và các chính phủ khác liệt vào danh sách tổ chức khủng bố.

Cuộc phỏng vấn đã diễn ra tại thủ đô Doha của Qatar, nơi hầu hết các lãnh đạo chính trị của Hamas đang hoạt động.

Khalil al-Hayya trở thành lãnh đạo cấp cao nhất của Hamas ở bên ngoài Dải Gaza sau khi người tiền nhiệm Ismail Haniyeh bị ám sát chết hồi tháng 7/2024.

Iran đã tấn công Israel bằng các tên lửa đạn đạo khoảng một giờ sau khi cuộc phỏng vấn kết thúc.

Jeremy Bowen: Chúng ta hãy trở lại ngày 7/10/2023 - Tại sao Hamas lại tấn công Israrel?

Khalil al-Hayya: Chúng tôi phải gióng lên hồi chuông với thế giới, để nói với họ rằng chúng tôi là một dân tộc có chính nghĩa và có mong muốn của mình. Đây là một đòn giáng vào Israel, kẻ thù phục quốc Do Thái - và một hồi chuông gióng lên với cộng đồng quốc tế.

Chúng tôi phải làm điều gì đó để nói với thế giới rằng có một dân tộc đã bị chiếm đóng suốt hàng chục năm qua.

Jeremy Bowen: Thế thì tại sao người của ông lại giết hại quá nhiều dân thường và có cả trẻ em?

Khalil al-Hayya: Chúng tôi đã ra lệnh các chiến binh chiến đấu vào ngày 7/10/2023 không nhằm vào dân thường - phụ nữ và trẻ em.

Mục tiêu là quân chiếm đóng, những kẻ luôn giết chóc, ném bom và phá hủy Dải Gaza. Chúng tôi không muốn làm hại dân thường.

Trên thực địa thì hẳn có sai lầm và có hành động cá nhân. Lúc bấy giờ các chiến binh có thể đã cảm thấy tính mạng của họ bị đe dọa.

Jeremy Bowen: Quân của ông lúc ấy đã không gặp nguy hiểm, họ đã ở đấy trước những những người dân sợ hãi, ngồi dưới đất, trong khi họ cầm vũ khí đứng sát bên. Đó không phải là một trận chiến.

Khalil al-Hayya: Tất cả chúng ta đều đã thấy các chiến binh tiến vào các ngôi nhà. Họ nói chuyện với các gia đình, ăn uống.

Jeremy Bowen: Xin lỗi ông, họ đã bắn vào dân. Có video đấy thôi.

Khalil al-Hayya: Khi họ vào một số ngôi nhà, không có phụ nữ hay trẻ em nào mà họ gặp hoảng sợ cả. Những video ấy do quân chiếm đóng Israel đăng tải. Chúng tôi không đăng những video đó.

Jeremy Bowen: Hãy chuyển sang chuyện gì đã xảy ra kể từ sau ngày 7/10/2023. Sau gần một năm, Gaza bị tàn phá, hơn 40.000 người đã chết, nhiều trong số đó là dân thường. Sức chiến đấu chống Israel của Hamas đã bị hủy hoại. Có đáng như vậy không? Ông có nghĩ tình hình lại trở nên như thế này?

Khalil al-Hayya: Ai phải chịu trách nhiệm cho chuyện này? Chính là những kẻ chiếm đóng và đội quân của chúng. Ai đã hủy diệt Gaza? Ai đã giết người dân ở đấy? Ai hiện đang giết dân thường, tại hầm trú ẩn, tại trường học và bệnh viện?

Hãy hỏi thế giới và những người đã tạo ra luật pháp quốc tế. Chúng tôi đang tự vệ. Nếu chỉ có 1.200 tên chiếm đóng thiệt mạng thì hà cớ gì Israel giết 50.000 người và phá hủy toàn bộ Gaza? Chúng chưa thấy đủ sao? Thế nhưng chúng hành động vì lòng thèm khát tước đoạt mạng người, xâm chiếm và phá hủy.

Jeremy Bowen: Người Israel nói rất rõ là họ tôn trọng luật pháp chiến tranh và nguyên nhân khiến nhiều dân thường chết là bởi vì quý vị và Hamas đã giao chiến từ ngay trong lòng cộng đồng dân cư và sử dụng họ làm lá chắn sống.

Khalil al-Hayya: Không có chuyện này. Chúng phá hủy các thánh đường ngay trên đầu các chủ nhân thánh đường, ngay khi không có một chiến binh nào ở đấy cả. Chúng phá hủy nhà cửa và tòa nhà cao tầng, khi không có ai ở trong. Chúng dội bom những ngôi nhà khi chẳng có một chiến binh nào đó ở đó. Tất cả chỉ là tuyên truyền của Israel.

Jeremy Bowen: Chúng ta hãy nói về vấn đề bắt giữ con tin - lý do gì tổ chức của ông lại bắt hơn 250 người, bao gồm phụ nữ và trẻ em làm con tin?

Khalil al-Hayya: Một trong những mục tiêu của cuộc tấn công ngày 7/10 là bắt cóc một nhóm nhỏ binh lính Israel, để trao đổi lấy tù nhân người Palestine. Thế nhưng khi Sư đoàn Gaza [thuộc quân đội Israel] đã hoàn toàn sụp đổ dưới sức mạnh của các chiến sĩ kháng chiến, chúng tôi đã bắt giữ nhiều tù nhân. Chúng tôi không có kế hoạch bắt giữ dân thường, bao gồm phụ nữ và trẻ em.

Jeremy Bowen: Một số phụ nữ khi được trả tự do nói họ đã bị tấn công tình dục.

Khalil al-Hayya: Các mệnh lệnh và nguyên tắc đạo đức của tất cả người Palestine - và đối với các chiến sĩ kháng chiến - là nhân đạo. Chúng tôi đã được nuôi dạy theo tôn giáo, văn hóa và văn minh quốc gia của đạo Hồi. Chúng tôi bảo vệ họ như thể chính mình. Không có bằng chứng về chuyện tấn công tình dục hay phi tình dục.

Jeremy Bowen: Không, có một số phụ nữ nói họ đã bị tấn công tình dục. Những phụ nữ trẻ tuổi tham dự lễ hội âm nhạc Nova. Những phụ nữ ấy cho biết họ đã bị tấn công tình dục vào ngày 7/10 và sau đó, bằng chứng xuất hiện ngày càng nhiều.

Khalil al-Hayya: Tôi đã nói với ông rằng các chỉ đạo là rất rõ ràng. Có thể có những hành động bất thường do những người vô trách nhiệm thực hiện, nhưng đấy chỉ là những cáo buộc.

Jeremy Bowen: Về một lệnh ngừng bắn thì sao? Israel nói sẽ có lệnh ngừng bắn nếu hoàn cảnh phù hợp. Tại sao phía các ông không trao trả con tin và cuộc chiến kết thúc - ông sẽ chấp thuận điều đó? Vấn đề này đã được bàn tới, tôi biết là vậy.

Khalil al-Hayya: Câu hỏi đặt ra là khi nào Netanyahu quyết định chấm dứt chiến tranh? Khi nào thế giới buộc ông ta phải chấm dứt chiến tranh? Chính Netanyahu và những kẻ chiếm đóng Israel đã để cuộc chiến này tiếp diễn.

Jeremy Bowen: Tổ chức của ông có thể làm điều đó. Phe của ông có thể đầu hàng.

Khalil al-Hayya: Làm sao chúng tôi có thể đầu hàng? Những người chống lại quân chiếm đóng không thể nào từ bỏ. Nếu chúng tôi đầu hàng, một chuyện không thể nào xảy ra, con cháu và nhân dân của chúng tôi cũng không từ bỏ.

Tại sao chúng tôi nên đầu hàng? Những kẻ chiếm đóng nên dừng giết chóc. Đã có thể đạt một thỏa thuận ngừng bắn vào ngày 2/7. Ai đã nặn ra những điều kiện mới? Chính Netanyahu! Đó là lý do đã không đạt thỏa thuận nào hết.

Jeremy Bowen: Các ông đang thua trong cuộc chiến tranh của mình - Gaza bị đổ nát, hàng chục ngàn người phải bỏ mạng và Israel đang tấn công vào Lebanon và họ đang cảm thấy đầy mạnh mẽ. Các ông sẽ không chiến thắng đúng không?

Khalil al-Hayya: Gia đình, con cái tôi, gia đình, bà con và láng giềng của tôi ở Dải Gaza. Chúng tôi nhìn bằng đôi mắt của họ. Chúng tôi cảm nhận nỗi đau của họ. Chúng tôi khóc khi họ bị thương. Điều gì làm họ đau cũng khiến chúng tôi đau.

Nếu thế giới trao cho chúng tôi các quyền chính đáng, vòng xoáy bạo lực này sẽ chấm dứt. Nhưng Israel không muốn điều đó. Thế giới cần hiểu rằng Israel muốn thiêu rụi cả khu vực này.

Nếu người Palestine không giành quyền có một nhà nước, để những người tị nạn được trở về và có quyền tự quyết, thì tình hình khu vực này sẽ không thể lắng xuống, dù có bao nhiêu người phải đổ máu.

Jeremy Bowen: Đối với các ông thì nhà nước Israel có phải là một phần của tương lai không? Theo hiến chương của Hamas thì nhà nước Phục quốc Do Thái phải bị hủy diệt.

Khalil al-Hayya: Chúng tôi nói rằng Israel muốn tiêu diệt Hamas và nhân dân Palestine.

Israel đang kêu la và nói rằng Hamas và nhân dân Palestine muốn hủy diệt chúng. Hãy hỏi Israel xem chúng nghĩ gì về nhân dân Palestine? Hãy trả lại quyền cho chúng tôi - cho chúng tôi một nhà nước Palestine có chủ quyền toàn vẹn.

Jeremy Bowen: Người Israel nói lý do họ không chấp nhận giải pháp hai nhà nước là bởi vì họ lo sợ những người như các ông muốn hủy diệt nhà nước và giết chóc nhân dân của họ.

Khalil al-Hayya: Cho đến nay, Israel không công nhận giải pháp một nhà nước hoặc giải pháp hai nhà nước. Israel bác bỏ tất cả - nghị quyết quốc tế, luật pháp quốc tế và quyền của chúng tôi.

Jeremy Bowen: Ông có nghĩ ông là một tên khủng bố không? Đó là cách Israel gọi ông?

Khalil al-Hayya: Tôi đang tìm kiếm nền tự do và bảo vệ nhân dân của tôi. Còn đối với những kẻ chiếm đóng thì tất cả chúng tôi đều là khủng bố - những lãnh đạo, phụ nữ và trẻ em. Ông đã nghe các lãnh đạo Israel gọi chúng tôi rồi đấy. Họ nói chúng tôi là súc vật.